Een bladerdek voor de Hallen

Begin dit jaar werd officieel het nieuwe dak van het Hallencomplex geopend. Het is de Canopée gaan heten. In eerste instantie leek mij dat een nogal pretentieuze naam. Wat denkt zo’n gebied wel te zijn, om aan het bladerdek van een regenwoud te refereren? Bij nadere beschouwing blijkt de term echter verrassend toepasselijk. 

Ik heb het complex tijdens een bezoek aan Parijs, een paar weken geleden, weer eens  opgezocht. Tijdens mijn tijd in Parijs was het complex dat er in de grond werd gelegd een van m’n favoriete plekken, al was het maar vanwege de aanwezigheid van wat ik mijn “stam”-bioscoop ben gaan noemen. En ondanks het hoge commerciële karakter ervan kom ik er nog steeds graag.

Nu dus om het nieuwe dak te bekijken en te zien wat men van het gebied heeft gemaakt. Zoals gebruikelijk heeft het al het nodige stof doen opwaaien, voorstanders vinden het geweldig, tegenstanders vinden het (letterlijk) “pis”-lelijk, de kleur van het dak zou doen denken aan de kleur van urine. Wat je ook van het nieuwe dak vind, feit is dat het oude complex volstrekt verouderd en gedateerd was. En nu? Nu is er een spannend dak gecreëerd dat in 1 x het volledige complex overspant, zonder tussenkomst van zichtbare kolommen. Alleen wat de ruimtelijkheid betreft, is het al een geslaagde ingreep. Het complex is er veel opener, toegankelijker en overzichtelijker door geworden. Uitnodigender ook wat mij betreft.

Wat maakt het dak nu echter zo toepasselijk om Canopée genoemd te worden?

Wel, dat zit in de manier waarop het dak is opgebouwd. Zoals een bladerdak van een regenwoud uit elkaar overlappende lagen bladeren bestaat, zo is dit dak opgebouwd als een aaneenschakeling van elkaar overlappende schalen. De ruimte tussen de schalen is volledig open, maar door de intelligente overlapping fungeert het dak als een dichte schaal.

Deze slimme oplossing maakt tegelijkertijd dat het dak zich vanuit willekeurig welke positie anders manifesteert. Kijk je in de richting van het oude beursgebouw dan zie je een dicht dak. Draai je je op je plek om en kijkt in de richting van het Centre Pompidou, dan kijk je dwars door de schalen heen, die zich slechts als dunne plakken laten aanzien. Een geweldige architectonische draai wordt hier aan het dak gegeven.

Overigens is die schakeling van de schalen niet toevallig. Deze moet bewust zo gemaakt zijn, rekening houdend met de overheersende windrichting. De naar het Westen gerichte kant van het dak is immers nu volledig dicht, terwijl de naar het Oosten gerichte zijde vrijwel open is. Nu ligt Parijs wel niet direct naast de zee, maar de afstand is toch dusdanig beperkt dat regen in hoofdzaak van de Atlantische kust afkomstig is. Ik hoop overigens nog eens mee te maken dat er regen valt met Oostenwind, om te ervaren hoe het dak dan werkelijk functioneert. Ik vermoed een paraplu zeer nodig te hebben.

En die urine-kleur dan? Tja, die vergelijking is ook niet zo ver gezocht, maar tegelijkertijd doet die verrassend sterk denken aan de kleuren die wij ons van de oude Hallen herinneren. Daarmee is als het ware een link gelegd naar de historie van het gebied. Dit wordt nog versterkt door de opeenvolging van spanten en ribben. Hoewel deze hypermodern zijn, doen die op een bepaalde manier ook denken aan de oude spantconstructies van de oude Hallen waarvan de sloop inmiddels zo betreurd wordt.

Al met al is er een interessante en spannende nieuwe overkapping gerealiseerd, die naar mijn mening zijn naam beslist eer aan doet. De controverse tussen voor- en tegenstanders zal vast wel weer weg ebben, zoals altijd in Parijs. Het complex zal een paar jaar acceptatie nodig hebben. Of het dan definitief zijn plek verovert in de architectuur-catalogus is nu nog niet te zeggen. De tijd zal het leren.