La Fête de travail: stakingen gevierd

Gisteren was het maandag 1 mei. Deze dag heeft altijd een extra betekenis. 1 mei is namelijk de Internationale dag van de Arbeid. In Nederland is deze dag geen officiële feestdag, maar in Frankrijk wel. Hier wordt de dag van de arbeid uitgebreid gevierd, veel winkels zijn dan gesloten en de meeste mensen hebben een vrije dag. Maar waarom zit hier nou eigenlijk verschil in? Om deze vraag te beantwoorden ben ik op zoek gegaan naar een stukje geschiedenis – en vond ik een cultuurverschil.

Om het verschil te verklaren, ben ik eerst de geschiedenis ingedoken. In 1871 pleitte de Engelsman Robert Owen voor een achturige werkdag in werkplaatsen en fabrieken. Dit idee waaide al snel over naar andere landen, en dit had tot gevolg dat er dagenlang op straat werd geprotesteerd. Met succes: uiteindelijk is er een overeenkomst gesloten waarin de achturige werkdag werd vastgelegd.

Een aantal jaar later werd 1 mei officieel uitgeroepen tot Internationale Dag van de Arbeid. Ik was niet verbaasd te lezen dat dit uitgerekend in Parijs gebeurde. Want zeg nou zelf; protesteren kunnen de Fransen als de beste. Een dermate grote overwinning te danken aan protesten moet dan natuurlijk ook uitbundig gevierd worden.
Geen woorden maar daden, daar staan les Français om bekend. Ik denk dat La Fête de Travail voor de Fransen dan ook een gelegenheid bij uitstek is om te vieren dat de bovenstaande protesten en stakingen van bijna 150 jaar geleden zo’n succesvolle uitwerking hebben gehad. Want de meeste Fransen zien staken en protesteren ook vandaag de dag nog als de beste manier om onvrede kenbaar te maken – en om er voor te zorgen dat er iets aan wordt gedaan.

Hier zien we een aanzienlijk cultuurverschil wanneer we vervolgens kijken naar Nederland. Wij, nuchtere Nederlanders met ons poldermodel, snappen al dat staken over het algemeen niet zo goed. Een hoop geschreeuw en drukte – heeft dat nou echt zin? In een artikel uit het AD van 2 mei 2017 las ik zelfs dat het aantal stakingen in Nederland in 2016 was afgenomen in vergelijking met vorige jaren. En het is geen kleine daling; het aantal stakingen is met maar liefst 60% afgenomen.

Dit is voor de Fransen absoluut ondenkbaar. Maar wat is nu de oorzaak van dat mentaliteitsverschil? Ik vind het moeilijk om hier exact de vinger op te leggen. Wellicht is het feit dat Frankrijk door de eeuwen heen al zo veel verschillende staatsvormen heeft gekend de reden dat ze hun onvrede zo duidelijk kenbaar maken. Hier hebben ze op bepaalde momenten in de geschiedenis ook zeker recht op gehad, en deze overtuiging zou door latere generaties overgenomen kunnen zijn.

Wat de reden voor dit verschil dan ook is, feit is dat er op dit gebied daadwerkelijk sprake is van een interessant cultuur- of mentaliteitsverschil. En ik denk dat er zowel voor de Franse als de Nederlandse aanpak wel iets te zeggen is. De Dag van de Arbeid is in elk geval een goed voorbeeld van succesvolle protesten – iets wat de Fransen ook maar al te graag zullen beamen.