Als je in Zuid Frankrijk woont, ontkom je er niet aan: le chômage. In de Languedoc Roussillon, de regio waar ik woon, ligt het percentage van werklozen op zo ongeveer 13% (!). Toch is dit percentage afgelopen jaren juist afgenomen. Het is natuurlijk vervelend dat er zo weinig werk is, maar in deze blog wil ik het graag hebben over het fenomeen van ‘chômage’. Want geloof me, dit systeem is voor een Nederlander incroyable. Ik vertel je graag waarom en ook waarom Frankrijk en chômage onafscheidelijk zijn. Allons-y.
Wat is chômage ?
Een tijdje terug deden we apéro op een terras met vrienden en vrienden van vrienden. Gezellig. Na een aantal wijntjes kwam ter sprake wat iedereen nou eigenlijk in het dagelijks leven deed. De uitkomst was hilarisch en typisch voor Montpellier: vijf van de acht personen waren ‘chômeur’ of ‘futur-chômeur’. Maar wat houdt chômage nou eigenlijk precies in? Chômage kan simpelweg worden vergeleken met de Nederlandse werkloosheidswet. Heb je geen werk meer, dan ontvang je een uitkering naar gelang de periode dat je gewerkt hebt. In die zin lijkt het systeem wel een beetje op hoe het werkt in Nederland. Toch is Frankrijk en chômage toch wel een speciale combinatie. Als Nederlandse viel ik namelijk van de ene verbazing in de andere.
Een positie vol privileges
Frankrijk en chômage is zo bijzonder omdat het je een positie vol privileges geeft. Als je chômage hebt, heb je namelijk automatisch recht op een heleboel voordelen. Zo krijg je korting bij de opera, op concerttickets en soms ook bij welzijnswerkers zoals masseurs of kappers. Maar dat is niet het enige. Als je chômage hebt, kun je gewoon 3 weken per werkeloosheidsjaar op vakantie gaan en ‘doorbetaald’ worden. Stel je voor. Ik zelf had op een gegeven moment ook chômage. Kom ik op het kantoor, is het eerste wat de conseiller zegt: ‘Wil je niet 3 weken op vakantie?’ Maar er is nog meer. Ik had 5 maanden gewerkt en had door mijn ‘statut’ als chômeur ook recht op X aantal euro’s opleidingsgeld. Dus betaalde Pôle Emploi (het Franse UWV) netjes een flink bedrag aan cursussen voor mij aan een speciaal opleidingsinstituut. Een kennis van mij heeft dit gebruikt om zijn rijbewijs te halen. Als Nederlander voelt dit een beetje ongemakkelijk. En weet je dat het nog gekker kan? Om de werkeloosheid in de regio terug te dringen, financieren instanties samen met Pôle Emploi complete opleidingen van een jaar of soms zelfs nog langer. Op die manier lijkt het of er minder werkeloosheid in de regio is. Snap je ook meteen waarom het werkloosheidscijfer afgelopen jaren gedaald is.
Sociaal Frankrijk
Overigens is het niet heel makkelijk om direct de status als chômeur te krijgen. Heb je een vast contract en je neemt ontslag, dan kan je fluiten naar je chômage. Veel mensen weten dan ook handige trucjes om ervoor te zorgen dat hun werknemer hen ontslaat. Met losse contracten gaat het allemaal wat handiger. Toch zijn vaste contracten, CDI’s genaamd, de heilige graal om te hebben. Nadeel van al deze privileges is natuurlijk dat je je scheel betaalt aan belasting als je wel werkt. Toch merk ik in mijn omgeving weinig animo om het systeem te veranderen. Als je voorzichtig zegt dat het systeem toch niet heel goed voor de economie is, kun je altijd rekenen op een gloedvol en gepassioneerd betoog. Ik voel altijd enige trots op het chômage systeem. Mensen zijn er trots op dat ze hun medemens zonder werk niet op straat laten staan. Wat dat betreft is Frankrijk zo’n sociaal land. Echter begrijpen zal ik het wel nooit. Je weet toch, ik zal altijd Nederlandse blijven.
